Authors: Reinald Curiel, Servaas Houben
pdf: Artikel Nieuwe regelgeving Centrale Bank Curacao 1x
Publisher, publication date: Amigoe, 2016-10
——————————————————————————————————————————
Nieuwe regelgeving Centrale Bank Curaçao en Sint Maarten voor verzekeraars
De Curaçaose verzekerings industrie voert jaarlijks een toets uit om na te gaan of verzekeraars in staat zijn om aan hun toekomstige verplichtingen te voldoen. Pricing grondslagen gehanteerd voor het bepalen van een premie en de reserve[1] worden voornamelijk door de verwachtingen rond rendement en sterfte ontwikkelingen bepaald. Echter kunnen deze uitgangspunten tijdens de duur van een verzekerings product wijzigen waardoor eerder vastgestelde reserves onvoldoende kunnen zijn. Deze toets op actuele grondslagen heet de toereikendheidstoets ofwel Liability Adequecy Test (LAT). De huidige discussie rondom de toets spitst zich toe tot de vraag welke rentecurve gehanteerd moet worden, en of centrale bank deze curve moet voorschrijven of dat er ruimte is voor eigen interpretatie. Dit artikel beschrijft wat de impact kan zijn van veranderende omstandigheden, hoe de huidige toets is vormgegeven, en welke verbeterpunten noodzakelijk zijn zodat de toets ook echte meerwaarde kan creëren.
Omslag en kapitaal dekking – een wereld van verschil
De bekendste pensioenvorm op Curaçao is het omslag stelsel dat bijvoorbeeld bij de AOV van toepassing is: het werkende deel van de bevolking betaalt premie, die meteen als uitkering aan het gepensioneerde deel van de bevolking wordt uitgekeerd. Het nadeel van deze pensioenvorm is dat ze gevoelig is voor demografische ontwikkelingen: als het aantal ouderen toeneemt en de beroepsbevolking afneemt (vergrijzing) moet een kleinere groep werkenden meer uitkeringen financieren zodat de premie stijgt. Ook wordt er in het omslag systeem geen geld gespaard omdat de premie van de werkenden meteen als uitkering wordt gegeven aan de gepensioneerden.
In een kapitaal dekkingstelsel is er wel sprake van sparen: werkenden dragen premie af die wordt opgespaard in een fonds. Op moment van pensionering wordt van de spaarpot een uitkering aangekocht. Kapitaal dekkings systemen bevorderen het sparen en investeren, en zijn minder gevoelig voor veranderingen in de bevolkings samenstelling. Een nadeel is dat er ook nog een regeling moet zijn voor werklozen: zij kunnen immers geen premie uit loon afdragen voor pensioen opbouw.
How the mightly have fallen – de ondergang van Equitable Life
Een klassiek voorbeeld van rente risico is de ondergang de oudste Britse verzekeraar Equitable Life in 2001. Tijdens de dagen van hoge rente in de jaren 70 en 80 hadden zij garantie contracten afgesloten waarbij polishouders op pensioendatum hun kapitaal konden omzetten naar een lijfrente uitkering gebaseerd op een hoge rente van 7,5%. Echter gebeurde er in de jaren 90 een aantal omwentelingen die niemand voorzien had: de val van de Berlijnse muur, en uiteenvallen van de Sovjet Unie leiden opeens van een wereld met heel veel onzekerheden, naar een wereld met veel meer zekerheden. Dit had als gevolg dat ook de rente vergoeding, die voor een deel een vergoeding voor onzekerheid is, aanzienlijk daalde:
Figuur 1: dalende rentes in de Jaren 90
De rentes die Equitable Life in het verleden had afgegeven, bleken opeens niet meer te matchen met aanwezige beleggingen. Het verschil tussen de rente vergoeding aan de polishouder, en de rente vergoeding op staatsobligaties bleek in de jaren 90 zo groot te worden, dat in 2000 Equitable Life gesloten werd voor nieuwe business en in 2001 moest worden overgenomen door Halifax om faillissement te voorkomen. Rente risico kan een verzekeraar en verzekerden dus veel schade toebrengen.
Een diepere analyse door McDonnell in 2002 over de oorzaken van faillissementen van verzekeraars toont dat vooral de interactie tussen verschillende risico’s gevaarlijk kan zijn. Helaas besteedt het huidige LAT voorstel geen aandacht aan simultane risico gebeurtenissen.
Huidig voorstel[2]
De rente vaststelling in de LAT is een combinatie van het rendement op ex-NA staatsobligaties en US Treasury. In het huidige LAT voorstel zijn 2 methodieken uitgewerkt: de eerste met de rente op ex-NA staatsobligaties van voor 10-10-10[3] en de tweede met een rente na 10-10-10. Daartussen bestaat een groot verschil als Figuur 2 toont[4]:
Figuur 2: groot verschil rentes voor 10-10-10 en na
Het grote verschil in rente ontstaat omdat ex-NA na 10-10-10 van Nederland kan lenen. Nederland (AAA rating) heeft een betere kredietwaardigheid dan ex-NA (A- rating) en kan daarom goedkoper lenen. Hierdoor kan ex-NA momenteel tegen Nederlandse tarieven geld lenen: dat is voordelig van de bevolking van Curaçao omdat ze een lagere rente hoeven te betalen, maar nadelig voor pensioenfondsen en verzekeraars omdat minder rente ontvangen.
Omdat het renteniveau zo verschilt, leidt deze tot significante verschillen bij het vaststellen van de prijs van verzekeringsproducten die uitkeren zolang de deelnemer in leven is. Tabel 1 toont dat een deelnemer bijvoorbeeld 16,54ANG zou moeten betalen voor een levenslange jaarlijkse uitkering van 1ANG vanaf leeftijd 25 op basis van de rentes voor 10-10, maar dat hij 36,49ANG zou moeten betalen op basis van de rentes na 10-10:
| Voor 10-10 | Na 10-10 | |
| Leeftijd 25 | 16.54 ANG | 36.49 ANG |
| Leeftijd 45 | 14.60 ANG | 26.47 ANG |
| Leeftijd 65 | 10.10 ANG | 14.57 ANG |
Tabel 1: rente effect
Maar naast het rente effect, kan ook een langleven trend tot aanzienlijke wijzigingen leiden in tarieven. De sterftetafel van het Actuarieel Genootschap 2012-2062 bevat een trend in langer leven: de sterftekans van een 30-jarige in 2050 is bijvoorbeeld lager dan de sterftekans van een 30-jarige in 2020. Tabel 2 toont de impact van het wel en niet meenemen van een sterftetrend:
| Geen trend | Sterfte trend | |
| Leeftijd 25 | 26.94 ANG | 28.02 ANG |
| Leeftijd 45 | 21.77 ANG | 23.09 ANG |
| Leeftijd 65 | 13.93 ANG | 14.89 ANG |
Tabel 2: effect langleven trend op tarieven
Ook uit tabel 2 blijkt dat het niet meenemen van een langleven trend, een aanzienlijke impact kan hebben op de hoogte van de prijs van verzekerings producten.
Verbeterpunten
Een positieve ontwikkeling in de nieuwe LAT regelgeving is de intrede van risico management. Zo worden verzekerings technische risico’s (sterfte en afkoop), krediet risico en operationeel risico specifiek genoemd en moeten deze gekwantificeerd worden. Echter, is de huidige tekst nogal vrijblijvend wat er van verzekeraars verwacht wordt qua kwantificering van risico’s: richtlijnen rondom het kwantificeren van risico’s zouden een duidelijker kader scheppen. Vooral voor markt risico’s zoals rente risico is dit een gemiste kans: de huidige regelgeving gaat uit van een punt schatting waarbij slechts een rente curve wordt doorberekend terwijl het berekenen van verschillende scenario’s veel meer inzicht geeft in de potentiele risico’s. Het is ook opmerkelijk dat andere markt risico’s (zoals aandelen, valuta of grondstoffen) helemaal niet in de toets ter sprake komen. Ook zou het voorschrijven van gespecificeerde scenario’s het gemakkelijker maken voor de toezichthouder om de verschillen tussen verzekeraars beter te doorgronden. Het effect van langleven is inmiddels ook in Curaçao onderzocht en onderbouwd[5]: berekeningen waarbij deze stijgende trend in levensverwachting wordt meegenomen zouden veel inzicht geven. Een prognosetafel (met trend) of een opslag zouden al een stap in de goede richting zijn. Als laatste zou een gecombineerd scenario waarbij verschillende factoren samen wijzigen (bv rente en sterfte) veel inzichten geven over de toereikendheid voor het huidige lage rente klimaat waarin mensen steeds langer leven.
Conclusie
Zoals Keynes al zei “It is better to be roughly right than precisely wrong” maar helaas is de huidige uitwerking van de LAT een voorbeeld van het laatste. Door de focus op de “juiste” rentecurve, is de onzekerheid rondom rentes, en andere markt risico’s teniet gegaan in de toets. Hierdoor biedt de toets enkel een inschatting van de risico’s onder de huidige markt omstandigheden, en niet van de potentiële risico’s onder wijzigende markt omstandigheden. Dit laatste zou een directie van een verzekeraar, en de toezichthouder veel meer inzicht geven in hun portefeuille zodat zij tijdig in staat zijn om bij te sturen. Dat veranderingen in rendementen en rentes grote impact kunnen hebben op het voorbestaan van verzekeraars toont het eerder genoemde voorbeeld van Equitable Life. De toezichthouder zou er daarom goed aan doen om via scenario analyse deze markt risico’s een prominente plaats te geven in de risico meting en beheersing die uiteindelijk het doel is van de LAT.
Referenties
Actuarieel Genootschap, Prognosetafel AG 2012-2062, http://www.ag-ai.nl/view.php?Pagina_Id=496
Buck consultants, Augustus 2015: update sterfte onderzoek, http://buckconsultants.cw/augustus-2015-update-sterfteonderzoek-1
CBCS, LAT regelgeving september 2015, http://www.centralbank.cw/uploads/files/LAT-richtlijn%20ARAS%20v2.7%20NL.pdf
Curacao rentes, CBCS financial market information 31-12-2015, http://www.centralbank.cw/uploads/files/FMI%20Dec%202015.pdf
Equitable Life, https://en.wikipedia.org/wiki/The_Equitable_Life_Assurance_Society
McDonnell, W., Managing risk: practical lessons from recent “faillures” of EU insurers, FSA Occasional paper series 20 (December 2002)
[1] Contante waarde van lasten – baten
[2] Zie website CBCS, LAT regelgeving september 2015
[3] Datum van opheffing Land Nederlandse Antillen
[4] Data per 31-12-2015
[5] Zie Buck sterfte onderzoek
ActuaryAbroad 